De afgelopen periode zijn er bij mij ( Marieke Lips) meerdere malen vragen binnen gekomen over de rol van de bijzondere curator in Jeugdzaken, de zaken waarin een bijzondere curator kan optreden en het verschil met de rol van de Kindbehartiger. In deze blog ga ik in op enkele van de gestelde vragen en geef ik meer informatie over beide professionals en hun rollen.

Over de Kindbehartiger 
De Kindbehartiger treedt op als belangenbehartiger van kinderen in een scheidingssituatie, ongeacht de leeftijd van het kind, en zorgt ervoor dat de stem van ieder kind geborgd wordt binnen het scheidingsproces. Dit in lijn met artikel 12 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
De Kindbehartiger draagt er zoveel mogelijk toe bij, middels ondersteuning en begeleiding, dat ieder kind zich (weer) vrij kan bewegen tussen zijn ouders, verzorgers en andere belanghebbenden.
De Kindbehartiger treedt vooral op in het preventieve kader, biedt ondersteuning en begeleiding en kan waar nodig de verbinding leggen met het juridisch speelveld. Denk hierbij aan een advies of rapportage rondom de stem van het kind richting beide advocaten, dat bij de stukken kan worden gevoegd richting de rechtbank. Dit zodat de stem van ieder kind tevens wordt meegenomen rondom de toekomst en hoe deze eruit gaat zien. Hoe jong het kind ook is.
De regie van de ondersteuning wordt steeds gevoerd vanuit de positie van het kind en de Kindbehartiger werkt veelvuldig samen met andere (sociale) professionals. De Kindbehartiger kan indien nodig het zorgvraagstuk verbinden aan het juridisch speelveld.

Lees hier meer over de Kindbehartiger.

Over de bijzondere curator en enkele verschillen met de Kindbehartiger
De bijzondere curator vindt zijn wettelijke grondslag in artikel 1:250 Burgerlijk Wetboek en 1:212 Burgerlijk Wetboek (afstammingszaken).
De bijzondere curator treedt vooral op in die zaken die vaak al dusdanig geëscaleerd zijn. De bijzondere curator zit in die zin dus eigenlijk in een stadium verder dan de Kindbehartiger en de bijzondere curator ondervangt meer dan alleen scheidingszaken.
Het gaat veelal om ernstige conflictscheidingen of vechtscheidingssituaties waarbij de minderjarige in de knel zit tussen zijn ouders of bijvoorbeeld in situaties waar een ondertoezichtstelling (OTS) en/of uithuisplaatsing (UHP) is uitgesproken. Denk ook aan zaken waar sprake is van gedragsstoornissen.
Er moet voor de inzet van een bijzondere curator sprake zijn van een dusdanig conflict tussen de belangen van het kind en die van zijn gezaghebbende ouder(s)/voogd dat het noodzakelijk is om een bijzondere curator te benoemen.
Het kan een wezenlijk conflict betreffen over de verzorging, opvoeding en/of het vermogen van het kind.
De rechter maakt hierbij een belangenafweging. De bijzondere curator wordt altijd benoemd door de rechter en voor een benoeming moet de desbetreffende professional in het Register van de Raad voor de Rechtsbijstand staan. De benoeming kan via een verzoekschrift plaatsvinden of ambtshalve (uit eigen beweging) door de rechter. Met de benoeming gaat een taakomschrijving gepaard afgegeven door de rechter.
Op basis van een toevoeging wordt de financiële vergoeding voor de bijzondere curator afgegeven.
Het zijn vaak omvangrijke zaken waarmee de bijzonder curator te maken krijgt. En de bijzondere curator heeft hierbij een belangrijke adviserende rol richting de rechter.
De benoeming via de rechter ‘overruled’ de toestemming die gezaghebbende ouders normaliter moeten afgeven voor het voeren van een kindgesprek.

De bijzondere curator kan verder door de Raad voor de Kinderbescherming geadviseerd worden, waarna een benoeming via de rechter moet plaatsvinden, of kan zelf een Raadsonderzoek adviseren en in zijn advies bijvoorbeeld ook verwijzen naar de ondersteuning via een Kindbehartiger of de nodige interventies aankaarten, zoals Kinderen uit de Knel.
De Kindbehartiger kan aangeven dat in een bepaalde zaak, die onder zijn of haar aandacht is gekomen en waar sprake is van verdere juridisering, het gewenst zou zijn dat een bijzondere curator zou optreden. De Kindbehartiger kan dan de nodige informatie verstrekken over de bijzondere curator en de wijze waarop deze verzocht kan worden.
De bijzondere curator doet verder niet aan begeleiding middels een traject, zoals de Kindbehartiger bijvoorbeeld wel doet. Denk hierbij aan een begeleide omgang ondersteunen. De rollen liggen dus enigszins in elkaars verlengde; het preventieve kader waar ook ondersteuning en begeleiding plaatsvindt versus het kader waar sprake is van escalatie en sprake is van het juridisch kader. De bijzondere curator omvat meer dan enkel scheidingssituaties.

De Kindbehartiger wordt in tegenstelling tot de bijzondere curator niet benoemd door de rechter, maar voor de ondersteuning is toestemming van de gezaghebbende ouder(s) en/of het kind (afhankelijk van de leeftijd) nodig.
De rechter kan wel een instructie afgeven dat het gewenst is met een Kindbehartiger aan de slag te gaan.
Rondom de Kindbehartiger ligt er binnen het juridisch speelveld een enorme kracht in de samenwerking tussen advocaten en de Kindbehartiger. De advocaat is er immers voor de client en de Kindbehartiger als neutrale partij voor ieder kind. Zo wordt voldaan aan de gedragsregels waarbij de belangen van het kind moeten worden meegenomen en wordt invulling gegeven aan artikel 12 van het Kinderrechten Verdrag.
Het advies/de rapportage van de Kindbehartiger kan waar nodig en afhankelijk van de afgegeven toestemming hiervoor naar beide advocaten worden gestuurd, die dit document vervolgens bij hun stukken richting de rechter kunnen voegen. Hierdoor kan eerder een maatwerk uitspraak voor het kind worden geleverd en kan daar waar mogelijk een Raadsonderzoek of de eventuele inzet van een bijzondere curator worden voorkomen.
De Kindbehartiger wordt tenslotte betaald via ouders. Bij de bijzondere curator loopt dit via de aanvraag van een toevoeging. Vergeet hierbij niet dat in zaken waarin een bijzondere curator optreedt vaak al veel andere (juridische) kosten zijn gemaakt.

Lees hier meer over de bijzondere curator.

Door: Marieke Lips

Geverifieerd door MonsterInsights